الهه های ایران باستان
الهه های ایران باستان
آریاییان به مانند دیگر اقوام دوره خود ، الهه و ایزد پرست بودند . اکثر این ایزدان و الهه ها دارای نماد جسمانی بودند و به صورت نماد های حیوانی یا انسانی و یا ترکیبی از این دو شناخته می شده اند که هم اینک به نام بت پرستی معرفی می گردند . بسیاری از نمادهایی که بر قبور و مزارها حک شده اند برگرفته از نمادهای همین الهه ها و ایزدان هستند این ایزدان هر یک نشانگر اوج غرایز و صفات انسانی و برخی فرا انسانی بوده اند . در این مبحث به معرفی برخی از این الهه ها به صورت تیتر وار می پردازیم .
برخی از الهه هایی که به عناصر طبیعی اشاره داشتند :
الهه ارد که الهه ای است که به نام دختر هورمزد و سپندارمز شناخته میشده است .
الهه اپام نپات که الهه باران و بارش باران بوده است .
الهه مهر که به خورشید و مهر اشاره دارد بیشتر به نام میترا شناخته میشود با نماد انسانی و کلاه فریگی خاص میترا .
الهه اوش بام که به پرتوهای خورشید اشاره دارد . الهه پرتوها و اشعه های خورشید است .
الهه آذر که همان الهه آتش بوده است .
الهه وایو که الهه ای برای خشم طبیعت بوده است الهه طوفان و گردباد در باستان بوده است .
و برخی از الهه هایی که به صفات انسانی اشاره داشته است عبارتند از :
الهه مهراوه که به پاکی و دوری از نجاست شناخته میشد .
الهه بغ که الهه ای بوده برای خوشی و شادی و خوشگذرانی را برای مردم تقسیم میکرده است .
الهه اشتاد که ایزدی بوده برای درستی و راستی و پرهیز از دورویی .
الهه مهرداد همانطور که از نامش پیداست ایزدی بوده که خورشید به مردم عطا میکرده و هدیه خورشید و گرمی و روشنایی بوده است
الهه آریامن که ایزدی بوده برای آسایش و آرامش و دوستی و همدلی .
و برخی دیگر که متاسفانه هم اینک در خاطر بنده نمانده .
دلیل انعکاس این مطلب و بیان این ایزدان و الهه ها این بود که کمی با علت و چرایی نمادهای به کار رفته در قبور و اماکن مذهبی باستانی بیشتر آشنا شویم .
این ایزدان و امثالهم هریک دارای نماد جسمانی بوده که هم اینک ما با نام بت و بت پرستی به آن می نگریم و برای آنان هدایا و نذر و نیاز میکرده اند و قربانی می داده اند . اعتقاد به ایزدان و الهه ها به مرور از بین رفت ( به غیر از میترا یا مهر ) ولی نمادهایی که این ایزدان داشتند با آیین و دین جدید آریاییان عجین شد به طوریکه برخی از نمادهای آنان در دین زرتشتیان نیز بکار گرفته میشد . برای مثال بکار گیری نماد بانوی بالدار در اماکن مذهبی و یا نماد تنه انسان با چهره حیوانی که نماد اهریمن است.
