کشف عتیقه و گنج از تپه علی کش
این تپه باستانی در نزدیکی دهلران قرار
دارد و در آن سه دوره فرهنگی مشخص شده است و آنها را با نامهای دوره
بزمرده،دوره علی کش و دوره محمد جعفر میشناسیم. در هرکدام از این دوره ها
میتوان نوع خاصی از معماری را مشاهده نمود. در این منطقه بیش از سی هزار
قطعه سفال به دست آمده است که آنها را در هفت گروه طبقه بندی کرده
اند.قدیمی ترین سفالهای منطقه دهلران را از این تپه بدست آورده
اند.ابزارهای سنگی به دست آمده در این منطقه عبارتند از سنگهای ساب،
ساینده، کوبنده، هاون و دسته هاون، ساطورهای قلوه سنگی، کلنگ، شیارگر، تخته
گوش، ظروف سفالی، مته و سوراخ کننده ها ، سلاحها و غیره .پیکرک های فراوان
گلی واجزای گوناگون تزیینی از استخوان و صدف و اجناس دیگر نیز در منطقه
دیده شده اند. اشیایی از جنس فیروزه و مس نیز در حفاریهای علی کش کشف شده
است که در این منطقه وجود نداشته است و نشان از ارتباط با مناطق دور دست
دارد. از دوره های مختلف اسکلتهای دفن شده مختلفی بدست آمده است و هر یک در
دوره خود روش مخصوص دفن خود را داشته اند
دوره های مختلف زندگی در این
تپه عبارتند از دوره بزمرده در حدود 7500پ م تا 6750پ م دوره علی کش حدود
6750پ م تا 6000پ م و دوره محمد جعفر حدود6000پ م تا 5600پ محدود9000سال
قبل قسمتهای مرکزی دشت رسوبی دهلران پوشیده از مخلوطی از خاک قرمز رنگ و
خاکهای سفید رنگی بود که از کوههای اطراف توسط باران فرسوده میشد.در آن
هنگام دهکده بزمرده در دامنه کوه جبل حمرین تشکیل یافت.ساکنان این روستا با
استفاده از رسوبات قرمز رنگ برای خود خانه هایی میساختند. الگوی اقتصادی
این اهالی مطابق الگوی متداول در نواحی استپی است.آنهاگوشت گوسفند و بز را
مصرف میکردند و به شکار نیز میپرداختند.علاوه بر حیوانات سم دار حیوانات
آبزی نیز شکار میکردند.
