کرمانشاه استان گنج و دفینه ها
کرمانشاه استان گنج و دفینه ها
تاریخچه کرمانشاه
کرمانشاه یکی از باستانی ترین شهرهای ایران است که گفته می‌شود توسط طهمورث دیو بند پادشاه افسانه‌ای پیشدادیان ساخته شده است. برخی از مورخین بنای آن را به بهرام پادشاه ساسانی نسبت می‌دهند. کرمانشاه در زمان قباد اول و انوشیروان ساسانی به اوج عظمت خود رسید. در قرن چهارم یکی از مورخان اسلامی از کرمانشاه به عنوان شهری زیبا در میان اشجار و آبهای روان یاد کرده است. در اوایل حکومت شاه اسماعیل صفوی سلطان مراد آق قویونلر با 70 هزار نفر کرمانشاه و همدان را اشغال کرد. صفویه برای جلوگیری از تجاوز احتمالی امپراطوری عثمانی این این شهر را مورد توجه قرار داد. در زمان شیخ علیخان زنگنه صدر‌اعظم صفوی، به آبادانی و رونق کرمانشاه افزوده شد ولی در دوره افشاریه مورد هجوم عثمانی‌ها قرار گرفت. اما نادر شاه، عثمانی‌ها را عقب راند ولی در اواخر زندگی نادر شاه، کرمانشاه با محاصره و تاراج عثمانی‌ها مواجه شد و دستخوش آشوب فراوانی گردید.
در سال 1267 هجری قمری امام‌قلی میرزا از طرف ناصرالدین شاه به سرحدات کرمانشاه منصوب شد و مدت 25 سال در این شهر حکومت کرد و در همین دوره بناهایی را احداث و به یادگار گذاشت. این شهر در جنبش مشروطه سهمی به سزا داشت و در جنگ جهانی اول و دوم به تصرف قوای بیگانه در آمد و پس از پایان جنگ تخلیه شد. همچنین این شهر در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، خسارات زیادی دید.
مراکز تاریخی و باستانی
مقبره مولانا
این مقبره به مولانا عبدالله ابن الجاج محمد تونی بشروی از علمای بزرگ شیعه عصر صفویه، تعلق دارد. مولانا در سال 1071 هجری قمری هنگام بازگشت از زیارت عتبات مقدسه، در کرمانشاه وفات نموده است. مقبره این عالم ربانی پس از تقریباً 300 سال توسط یکی از محققین کشف هم اکنون مورد توجه اهالی و علاقمندان قرار دارد.
شهر باستانی کامبادنه
در کنار بقایای حصار خشتی و باروی شهر کامبادنه سکه‌هایی از عصر ساسانی یافت شده است. ویرانه‌های این شهر تاریخی بین طاق بستان و شهر کرمانشاه قرار دارد.
کاروانسرای ماهیدشت
این کاروانسرا در شمال شرقی ماهیدشت واقع شده است. شکل کاروانسرا مربع و به شکل چهار ایوانی است. طرفین ورودی بنا با 10 طاق نما تزئین شده است. اپن بنا از سنگ‌های حجاری شده عصر ساسانی و بقیه ساختمان از آجر و گچ می‌باشد. این کاروانسرا که احتمالاً در زمان شاه عباس دوم بنا شده، در سال 1275 هجری قمری هنگام سلطنت ناصرالدین‌شاه تعمیر شده است.
نقوش طاق بستان(همراه عکس)
طاق بستان یا (طاق وستان) در سمت راست ورودی شهر کرمانشاه، در شمال شرقی این شهر، مجموعه‌ای از سنگ نگاره‌ها و سنگ نبشته‌های دوره ساسانی است که با فضای مرکبی از کوه، چشمه و آب، به گردشگاهی مصفا و چشم اندازی دل انگیز بدل شده است. طبیعت اطراف طاق بستان در زمان ساسانیان بیشه‌زاری مناسب برای شکار سلاطین بوده است. بقایای دیوارهایی که در انتهای بیشه، راه بر شکار از کوه رانده شده می‌بسته، هنوز باقی است. پس از ورود به مدخل طاق بستان، اولین سنگ نگاره به اردشیر دوم مربوط است. اردشیر بین اهورا مزدا و میترا قرار گرفته، روی خود را به سوی اهورا مزدا گرفته و با دست چپ حلقه مودت را از وی دریافت می‌کند. زیر پای شاه و اهورا مزدا دشمن یا ( اهریمن) بر زمین افکنده شده است. بعد از این نقش، طاق کوچکی قرار دارد که پیکره شاهپور دوم و پسرش شاپور سوم بر آن دیده می‌شود. بالای هر کدام از این سنگ نگاره‌ها در سطرهایی به خط پهلوی ساسانی صاحب نقش معرفی شده است. در سومین بخش از این مجموعه، مدخل طاق از بالا تا پایین سنگ نگاره زیبایی از نقش فرشتگان بالدار، درخت زندگی، مجالس شکار گراز در بیشه زار و شکار مرغان و ماهیان در مرداب و نقوش فیل، اسب و قایق و .... وجود دارد که همراه نوازندگان، مجلس شادمانی را حکایت می‌کند. در پایین این نقش، سواری بر اسب، زره پوش و مسلح دیده می‌شود که برخی آن را نقش ر(پیروزساسانی) و برخی دیگر نقش خسرو پرویز می‌دانند.
جاذبه های طبیعی
ارتفاعات پررو( پراو)(همراه عکس)
کوهستان پررو در مجاورت کرمانشاه واقع شده است و حدود 1020 کیلومتر مربع وسعت دارد. این کوهستان از کوه‌های متعددی چون قرال، دو قرال ، راق چرمی،.... تشکیل شده و بلندترین قله آن با ارتفاع 3357 متر به نام شیخ علی خان معروف است. مهم ترین و ژرف ترین غار خاورمیانه به عمق 572 متر به نام پررو ( پراو ) در دامنه جنوبی قله قته چرمی واقع شده است.
چال آباد(همراه عکس)
کوه چال آباد در 50 کیلومتری شمال غربی کرمانشاه واقع شده است. ارتفاع کوه چال آباد 2444 متر است. این کوه همراه با کوه‌های ولانی، هشلان، شاه کوه، هول هول و کوه خاقانه کوهستان کوچکی به وسعت 320 کیلومتر مربع را پدید آورده‌اند. رودخانه قایونه و همچنین راه اتومبیل رو کرمانشاه به سنندج از دامنه‌های شرقی این کوهستان می‌گذرد و در واقع مرز میان کوهستان پررو و کوهستان چال آباد به شمار می‌روند.
هوجیر
کوه هوجیر در 43 کیلومتری شمال شرقی کرمانشاه واقع شده و ارتفاع آن در حدود 2583 متر است. این کوه از غرب به کوه قلعه هجیر متصل است و با یکدیگر کوهستان کوچکی را که به وسیله دره رود دینور از سوی غرب از کوهستان پررو جدا می‌شود، تشکیل می‌دهند.
سرآب نیلوفر(همراه عکس)
سر آب نیلوفر در 30 کیلومتری شمال غربی کرمانشاه کوزان واقع شده است. این سرآب استخر وسیعی را تشکیل می‌دهد که مملو از گل‌های نیلوفر است و ظرفیت تفریحی فراوان دارد. این سراب برای پرورش ماهی نیز مناسب است.
غار پراو
این غار در کوه پراو از سلسله جبال زاگرس در شمال شهرستان کرمانشاه واقع شده است. این ناحیه به علت بافت آهکی و بارندگی شدید جایگاه غارهای ناشناخته فراوان دارد. غار پراو بزرگترین غار آهکی دنیا می‌باشد و ساختمان آن مطلقاً آهکی است. نتایج بررسی‌های انجام گرفته نشان می‌دهد که این غار به دوران سوم زمین‌شناسی مربوط است. این غار یکی از سخت‌ترین غارهای جهان است که 26 حلقه چاه به عمق‌های مختلف 5 تا 42 متر دارد. دهانه غار به صورت سوراخی نسبتاً کوچک است که با شیب تقریباً 30 درجه شروع می‌شود و به فضاهای بزرگ و کوچک و شعب متعدد و سنگ‌های عظیم که در بین هر کدام از آن‌ها حفره‌ها و پرتگاه‌هایی به وجود آمده، منتهی می‌شود. در آذر ماه ابتدای غار به وسیله (چکیده) و (چکنده) های یخی پوشیده می‌شود و زیبایی خاصی به آن می‌بخشد.
غار آسنگران
این غار در شمال غربی کوه‌های ( پررو ) در تنگه‌ای به نام ( تنگ کوه ) در 22 کیلومتری جاده بین کرمانشاه و سنندج واقع شده است. غار آسنگران چهارچاه به عمق‌های متفاوت 6 ، 8 ، 16 ، 36 متری دارد که چاه‌های سوم و چهارم آن به هم راه دارند. در پایان غار، فضای استخر مانندی وجود دارد. غار آسنگران یکی از غارهای زیبای ایران است.
غار تایله نو
این غار، در ناحیه ( بدره ) کرمانشاه واقع شده و چندین دهانه در طبقات مختلف زمین ساخته است. در این غار، سفالهای مربوط به دوران پیش از تاریخ به دست آمده است. غار تایله نو در ارتفاع 1600 متری در کوه ( برزرد ) قرار دارد و دارای استالا کتیت‌ها و ستون‌های 22 متری و 16 متری زیباست و گاز نیز از آن متصاعد می‌شود.
غار رتیل
این غار در مسیر کرمانشاه به کرند و ریجاب در جهت زیارتگاه بابادیار واقع شده است. طول این غار 366 متر است. برای ورود به این غار، باید وسایل کوهنوردی در اختیار داشت.
اماکن زیارتی و مذهبی
مسجد جامع کرمانشاه(همراه عکس)
این مسجد در کنار خیابان مدرس، نرسیده به خیابان نواب واقع شده و از آثار قابل توجه اواخردوره زندیه است که در سال 1196 هجری قمری توسط حاج‌علی‌خان‌زنگنه، از نوادگان شیخ‌علی‌خان معروف و حاکم کرمانشاه، ظاهراً به جای مسجد قدیمی تری بنا شده است. آنچه از بنای قدیمی مسجد باقی مانده، بخشی از شبستان مذکور در گذشته به چهل ستون معروف بوده که بخشی از آن در خیابان کشی‌ها از بین رفته است.
مسجد حاج شهبازخان
این مسجد در چهارراه مدرس، کوچه شهید داود شهلایی شهر کرمانشاه واقع شده و از آثار دوره قاجاریه است. بنای مسجد در سال 1235 هجری قمری توسط حاج شهبازخان و شش برادر او که موسس طایفه معروف به حاجی‌زادگان بودند، در بیرون از شهر کرمانشاه آن روزگار بنا شده است.
مسجد دولتشاه
این مسجد در میدان جوانشیر شهر کرمانشاه واقع شده و از آثار دوره قاجاریه است که توسط محمد علی‌میرزای دولتشاه بنا شده است. بنای مسجد دولتشاه در دوره اخیر تعمیر و مرمت شده و دارای سر در، صحن و شبستان زنانه و مردانه است. این مسجد به مسجد حاج ابوتراب آل آقا نیز معروف است که بر کتیبه کاشی سردر مسجد خوانده می‌شود.
مسجد شاهزاده
این مسجد در محله تیمچه شهر کرمانشاه نرسیده به میدان جوانشیر واقع شده و به دوره قاجاریه مربوط است که در حدود سال 1237 هجری قمری توسط محمدعلی‌میرزای‌دولتشاد بنا شده است. صحن مسجد، مستطیل شکل و مفروش به سنگ تیشه‌ای و نوساز است که در ضلع شمالی آن، حسینیه‌ای نوساز و در اضلاع غربی و شرقی آن، کلاس‌ها و کانون‌های فرهنگی قرار دارد. از ویژگی‌های این بنا، آب انباری است که در میانه صحن ساخته شده و ورودی آن از داخل کوچه مجاور تعبیه شده است.
مسجد عماد الدوله
این مسجد از آثار دوره قاجاریه است. ساختمان اولیه
مسجد عمادالدوله در 1285 هجری‌قمری توسط امام‌قلی‌میرزا‌عمادالدوله ( والی
غرب سرحدات عراقین ) احداث شده است. مسجد عمادالدوله به صورت چهار ایوانی
بنا شده و مشتمل بر سردر، صحن، ایوان، شبستان ستوندار و حجره‌های متعدد
است. بر کاشی‌کاری ایوان مسجد، کتیبه‌ای مشتمل بر قصیده‌ای در ذکر نام
پادشاه وقت (ناصرالدین‌شاه) نام بانی و تاریخ 1285 هجری‌قمری نوشته شده
است. بر اساس روایت‌های موجود، در چوبی ورودی مسجد، از حرم حضرت علی (ع) به
اینجا منتقل شده و بدین جهت به (بقایای شاه نجف) مشهور شده و ظاهراً از
آثار دوره صفویه است.
